گروه مترجمین لیان

مثالهایی مانند آنچه که ذکر شد مبین این حقیقت است که همچنان که شرکتهای مختلف بیشتر و بیشتر به بازارهای خارجی راه می یابند نیاز به فناوری ترجمه نیز بیشتر احساس می شود که استفاده از ترجمه انسانی به تنهایی جوابگوی این نیاز نیست. این شرکتها برای برآوردن تقاضای مشتریان بین المللی چه از طریق اینترنت و چه از طرق دیگر بایستی مطالب و اسناد با حجم بسیار زیاد را به زبانهای بسیار گوناگونی ترجمه نمایند. اگر این کار تنها به عهدۀ مترجم انسانی که با سرعت یک صفحه در ساعت ترجمه را انجام می دهد گذاشته شود امکان جوابگوی یه چنین تقاضایی وجود ندارد. بنا بر این چنین شرکتهایی روی به فناوریهای جدید ترجمه آورده از ابزار ترجمه برای ثبات و سرعت بخشیدن به کار خود استفاده می نمایند. از مهم ترین ابزار ترجمه در کارگاههای ترجمه می توان به حافظه های ترجمه، فرهنگهای یک زبانه و دوزبانه ماشین خوان و ترجمۀ ماشینی اشاره نمود. لازم به ذکر است که ترجمۀ ماشینی نه تنها می تواند به عنوان ابزار ترجمه کمک بسیار مناسبی برای مترجم انسانی محسوب گردد بلکه در بسیاری موارد که نیاز به ترجمه با کیفیت بالا و متون حساس نباشد می توان از آن به عنوان مترجم به تنهایی استفاده نمود (12).

2- تاریخچۀ مختصری از کامپیوترها

کامپیوتر از حدود سال 1945 یعنی زمانی که گروهی متشکل از دو فیزیکدان و یک ریاضیدان از دانشگاه پنسیلوانیا (Electronic Numerical Integrator and Computer) ENIAC، اولین ماشین حساب تمام الکترونیک و اجرایی تاریخ را اختراع کردند و منصۀ ظهور رسید (15). این دستگاه بزرگ حدود 30 تن وزن داشت و از کلیدها، لامپها، سیمها و مقاومتهای بیشماری تشکیل شده بود. لازم بود از کارتهای سوراخ شده که برای اجرا نیاز به دستکاریهای بسیار دقیق داشته مقدار زمان قابل توجهی برای تغذیۀ آن با داده ها و کارکردن با کلیدها استفاده می نمود. نتیجه خطاهای پی در پی بود، اما آنها ظرفیت ذخیره را محدود کردند و حتی در اجرای کارهای جانبی نیز انرژی بسیار زیادی مصرف کردند. حدود سال 1960 ترانزیستور و مدار مجتمع (IC) با اطمینان خاطر اولین کامپیوترها را رهسپار موزه ها کردند. پس از آن بود که ما وارد عصر دایناسورها شدیم (19)، یعنی عصر کامپیوترهای عظیم الجثه با سرعت بیشتر و با ثبات تر از نسلهای قبلی شان. اما باز هم این کامپیوترها بیش از حد بزرگ، گران، و پیچیده بودند تا بتوانند به کار زندگی روزمره بیایند، و این زمانی بود که به جای کامپیوترها هنوز از کارتهای سوراخ شده و نوارهای مغناطیسی برای ذخیرۀ اطلاعات استفاده می شد.

           تکامل کامپیوتر قطعاً با ریزپردازنده ها یعنی یک مدار مجتمع که اساس یک کامپیوتر را روی قطعۀ جداگانه ای علیرغم اندازۀ کوچکش کاملاً قابل برنامه ریزی بود قرار می داد شروع شد. پس از آن ریزکامپیوترها به وجود آمدند و خیلی زود IBM کامپیوترهای شخصی را روانۀ بازار کرد. کم کم کامپیوترها با طراحی جدید برای نمایشگرهای ویدئویی، دیسکهای کوچک با ظرفیتهای ذخیره ای بالاتر، زبانهای برنامه نویسی جدید، پردازشگرهای سریع تر، نرم افرازهای پیشرفته تر و سیستمهای اجرائی بهتر به صورت یک جزء تفکیک ناپذیری از زندگی بشر در آمدند.

          مرحلۀ نهایی در این تاریخچۀ مختصر، اینترنت است. اولین بار در سالهای 1950 نمایندگی پروژۀ تحقیقاتی دفاعی پیشرفته (DARPA) اندیشۀ تهیۀ مراکز محاسباتی مستقل ولی در ارتباط با یکدیگر و نیز سیستم ارتباطی را که قادر به حفظ جنگ هسته ای باشد در سر پروراند و سپس خیلی زود اینترنت وسیلۀ ارتباطی برای جامعۀ مجازی گسترده ای گردید. استانداردها و قراردادهای جدید برای ارسال اطلاعات کامپیوترها را که در حجم بسیار وسیع به صورت ماشینهای مجزّایی در سراسر جهان بودند به صورت یک جامعۀ بین المللی از کامپیوترهای به هم پیوسته در آورد (18).

3- ابزار ترجمه

آنچه مسلم است اینکه مترجمان حرفه ای راغب به استفاده از سیستمهای ترجمۀ ماشینی به عنوان مترجم اصلی نیستند. حتی تعداد کمی از آنها نیز مایل به پذیرفتن عمل پیش ویرایش و پس ویرایش متون ترجمه شده به وسیلۀ کامپیوتر هستند. ولیکن در مورد استفاده از ابزارهای ترجمه به عنوان کمکی در جهت تسریع کار ترجمه و نیز افزایش صحت و ثبات آن اکثریت آنها اتفاق نظر دارند. از اوایل سالهای 1990 این ابزار ترجمه به شکل کارگاههای ترجمه مطرح شده و مورد استفاده قرار گرفتند. این کارگاههای ترجمه فرصتهای مقتضی را برای مترجم در کار ترجمه فراهم می آورند از جمله : دسترسی به فرهنگ واژه ها و بانکهای اطلاعاتی اصطلاحی، واژه پردازهای چند زبانه، اصطلاحنامه ها و کتابهای مرجع، ابزارهای مناسب برای ورود و خروج متون (یعنی اسکنرهای OCR، ارسال الکترونیک، چاپ پیشرفته) و مهم تر از همه ابزار حافظۀ ترجمه است که مترجمان را قادر می سازد تا امکان خلق کردن، مطابقت دادن، ذخیره کردن و دسترسی به ترجمه های موجود (خواه ترجمه هایی از خودشان یا دیگران) برای استفاده های بعدی یا اصلاحات ضروری داشته باشند. این ابزاری است که در حال حاضر شاید به عنوان برجسته ترین کمک برای مترجم حرفه ای تلقی می شود.

          توسعۀ ابزار ترجمه برای اولین بار با ایجاد محیطهای کامپیوتری تعاملی سریع در اواخر سالهای 1970 و ریزکامپیوترها در سالهای 1980 و سرانجام با شبکه های بین المللی ساخت ظرفیتهای ذخیره ای بزرگ تر کامپیوتری امکان پذیر گشت (11). در حال حاضر فروش کارگاههای ترجمه که شامل حافظه های ترجمه نیز می شوند به خصوص در اروپا (مانند تریدس Trados، استار Star و آتریل Atril) به سرعت رو به افزایش است. موفقیت این کارگاهها به دلیل پیشرفتهای مشهودی مانند کارآیی، ثبات فرهنگ واژه ای و کیفیت کلی آنهاست. در بسیاری از کارگاههای ترجمه مترجمان امکان استفاده از بخشهای ترجمۀ خودکار را نیز دارند، البته در صورتی که حافظۀ ترجمه یا اصلاً وجود نداشته باشد و یا کارآیی لازم را نداشته باشد. این بخشها یا براساس سیستمهای ترجمۀ ماشینی موجود هستند (مانن تریدس) و یا به وسیلۀ فروشندگان سیستمهای حافظۀ ترجمه در دسترس قرار می گیرند (مانند آتریل) (13).

3 – 1 – حافظۀ ترجمه

حافظه های ترجمه ابتدائاً به عنوان بسط فرهنگ های شخصی مترجمان ارائه شد که به آنها این امکان را می داد تا قسمتهایی از متن را که یکسان یا مشابه قسمتهایی از متن قبلاً ترجمه شده است بیابند. این نوع سیستم ترجمۀ خودکار که اخیراً به عرصۀ ظهور رسیده است به طور گسترده توسط شرکتهای ترجمه و همچنین مترجمان مستقل به کار گرفته می شود. بسیاری از شرکتها از نرم افزار حافظۀ ترجمه به منظور سرعت بخشیدن به کار ترجمه و کاهش هزینه های ترجمه استفاده می کنند. این نرم افزار که برای اولین بار در اوایل سالهای 1990 به بازار عرضه شد ترجمۀ انجام گرفته توسط یک مترجم به یک زبان خاص را در حافظه نگهداری کرده و هر کجا که مترجم با عبارت یا جمله ای مشابه روبرو شود این ترجمه به خاطر سپرده شده پیشنهاد می شود. در نتیجه یک مترجم هرگز مجبور نخواهد بود که یک عبارت یا جمله را دو بار ترجمه کند چون این نرم افزار این کار را برای او انجام خواهد داد. استفاده از این نرم افزار هزینۀ ویرایش و تنظیم ترجمه را نیز تا حد زیادی کاهش می دهد. جدیدترین نسخه های حافظۀ ترجمه قادرند از عهدۀ حجم بسیار زیادی از متون دوزبانه برآمده و با نیازهای ترجمانی جدید به روز شوند.

          در حال حاضر در بازارهای اروپایی ترجمه یا در اینترنت یک مترجم می تواند به مجموعۀ کلی از سیستمهای حافظۀ ترجمه دسترسی داشته باشد، سیستمهایی از قبیل : مدیر ترجمه (شرکت IBM)، دجاوو (شرکت آتریل)، XSDL (شرکت SDL)، ترانزیت (شرکت استار)، کارگاه مترجم (شرکت تریدس) و غیره. اما تا آنجایی که نویسنده اطلاع دارد هیچ نوع از چنین سیستمی در ایران وجود ندارد و سیستم حافظۀ ترجمه هنوز در بین مترجمان ملی ما ناشناخته باقی مانده است.

          هدف سیستم حافظۀ ترجمه عمدتاً حل مسائل واژگانی ترجمه در متونی با حجم زیاد است. تکرار یک جمله، یک عبارت یا حتی قسمتی از یک عبارت در ترجمۀ متون طولانی نه تنها وقت گیر، خسته کننده و کاری با اتلاف انرژی است بلکه خطر جاانداختن یک قسمت از جمله یا عبارت و یا متفاوت ترجمه کردن یک جمله یا عبارت یکسان در طول متن را نیز در بردارد. استفاده از سیستم حافظۀ ترجمه در این راستا می توان احتمال وقوع این رخداد ناخواسته را به حد صفر برساند که این خود مزیتّی بزرگ در استفاده از این سیستم است. این سیستم به خصوص در ترجمۀ متون فنی، تجاری و دیگر متون و اسنادی که در آنها قطعات تکراری از متن گاهی اوقات به شصت درصد یا بیش از آن می رسد اهمیت خود را بیشتر نشان می دهد. امید می رود که در آیندۀ نزدیک چنین سیستمی به طور گسترده به وسیله مترجمان کشور ما نیز مورد استفاده قرار گیرد.

3 – 2 – فرهنگ واژه های ماشین خوان

فرهنگ واژه ها مدتهاست که از مهم ترین منابع اطلاعاتی در مورد معنای واژه به شمار می آیند. فرهنگ نویسان می کوشند تا معانی دقیق مربوط به هر شکل واژه را توصبف و تبیین نمایند. بنابراین آنها می توانند منابع طبیعی ای برای ساخت یک فرهنگ رایانه ای به حساب آیند. کدگذاری دستی واژگان یک زبان که هر کدام نیز به چند طریق ممکن است مورد استفاده قرار گیرند کاریست بسیار وقت گیر، خسته کننده و پرهزینه. از طرف دیگر فرهنگ نویسان سالهای زیادی را در راه ساختن فرهنگ واژه های مختلف با استفاده از تجربیاتشان صرف کرده اند. بنابراین عاقلانه به نظر می رسد که از کار آنها در ساخت فرهنگ واژه های ماشین خوان (MRDs) استفاده شود.

          تلاشهای بسیاری صورت گرفته تا بتوان اطلاعات مورد نیاز را که بعداً تبدیل به مدخلهای واژگانی برای یک سیستم پردازش زبان طبیعی (NLP) شوند به طور خودکار از فرهنگ واژه های ماشین خوان به دست آورد و راههای زیادی هم برای این کار پیشنهاد شده است. نخستین تلاشها در این زمینه تأکید بر تشخیص اطلاعات صرفی و نحوی (4) داشت، اما اخیراً تحقیقات بر استخراج اطلاعات معنایی متمرکز است.

          در گذشته بسیاری از سیستمهای پردازش زبان طبیعی ارزش نظری کمی به واژگان می دادند در صورتی که در قالبهای دستوری جدید این سیستمها واژگان نقش اساسی و مرکزی را به خود اختصاص داده است. این سیستمهای قدیمی بیشتر مایل به استفاده از فرهنگ واژه ها و دستورهای دست ساز محدود که تأکید بر حوزه های بسیار خاصی از واژگان و دستور زبان انگلیسی داشت بودند. این فرهنگ واژه ها معمولاً چیزی به جز سیستمهایی که ظرفیتهای زبانی آنها بسیار غیرطبیعی و مکانیکی به نظر می رسید تولید نمی کردند. اما مزیتی که داشتند این بود که به محقق اجازه می دادند تا بر مسائل سخت پردازش زبان طبیعی (مشکلاتی همچون تجزیۀ صرفی، تجزیۀ نحوی و تفسیر معنایی) که در آن زمان با آن مواجه می شد متمرکز و تأکید نماید.

          حدوداً 10 سال پیش پژوهشگران شروع به کار بر مسألۀ «ورودی نامحدود» که به سیستمهای پردازش زبان طبیعی اجازۀ پذیرش هر نوع ورودی زبان را می داد کردند. این مسئله بسیار قابل توجه به نظر می رسید به خصوص هنگامی که دامنۀ وسیع کاربرد زبان (از جمله زبان گفتاری) در انگلیسی و سایر زبانها در نظر گرفته می شد. سیستمهای ترجمۀ ماشینی برای رویارو شدن با مسألۀ «ورودی نامحدود» نیاز به گسترۀ جامعی از واژگان و دستور زبان مربوط دارند.

          یک فرهنگ واژۀ ماشین خوان اساساً نمایش کامپیوتری ای از یک فرهنگ چاپی است و احتمال داشتن کمبودها و بعضاً خطاهایی نیز در آن وجود دارد. با این حال می تواند به عنوان یکی از مهم ترین ابزار برای مترجم در کار ترجمه به حساب آید چرا که با جایگزینی معادلهای واژگانی زبان مبدأ در متن زبان مقصد در کار مترجم برای یافتن این معادلها سرعت می بخشد و از انجام کارهای تکراری جلوگیری می نماید.

3 – 3 ترجمۀ ماشینی

اختراع اولین کامپیوترها با اندیشۀ استفادۀ آنها در امر ترجمه همراه بود. در سال 1949 وارن ویور (Warren Weaver) استفاده از فنون رمزنویسی، آمار و جهانیهای زبان جهت مکانیزه کردن فرایند ترجمه را پیشنهاد کرد. تا آن زمان کارتهای سوراخ شده برای انجام ترجمۀ واژه به واژه چکیدۀ مقالات علمی مورد استفاده بودند. در سال 1951 اولین گروه با هدف ترجمۀ ماشینی در آمریکا شروع به کار کرد و در سال 1954 اولین طرح از یک سیستم ترجمۀ ماشینی به مرحلۀ اجرا درآمد. این سیستم 49 جملۀ از پیش انتخاب شده را با استفاده از واژگانی متشکل از 250 واژه و تنها 6 قاعدۀ دستوری از روسی به انگلیسی ترجمه کرد. اگرچه این پروژه ارزش علمی کمی داشت و چندان موفق هم از آب درنیامد اما برای سرمایه گذاری وسیع در زمینۀ تحقیقات ترجمۀ ماشینی در ایالات متحده محرک بسیار مؤثری بوده و مشوقی برای شروع پروژه های ترجمۀ ماشینی در هر کجای دیگر دنیا به ویژه در شوروی سابق بود (14).

          آغاز سالهای 1990 پیشرفتهای چشمگیری را در ترجمۀ ماشینی همراه با تغییرات اساسی در استراتژی از ترجمۀ مبتنی بر قواعد دستوری به ترجمۀ مبتنی بر پیکره های متنی و نمونه ها (مانند برنامۀ ریورسو Reverso program) به خود دید. زبان دیگر به عنوان وجود ساکنی که با قوانین ثابت و تغییرناپذیر اداره می شد تلقی نمی گشت بلکه به عنوان پیکرۀ فعال و متحرکی که بسته به کاربرد و کاربر در طول زمان و بر طبق واقعیتهای فرهنگی و اجتماعی تغییر پیدا می کرد در نظر گرفته می شد. تا به امروز ترجمۀ ماشینی همچنان به پیشرفت خود ادامه داده است. شرکتهای بزرگ بیشتر از آن استفاده می کنند و فروش نرم افزارهای آن در بازار روبه افزایش است. این موقعیت سبب ایجاد سرویسهای ترجمۀ ماشینی شبکه ای (متصل به اینترنت) مانند آلتاویستا که سرویسهای پست الکترونیک سریع، صفحات وب و غیره را به زبان دلخواه ارائه می دهند شده است (7).

          فرض عموم براین است که سیستمهای ترجمۀ ماشینی به صورت یک جعبۀ سیاه جداگانه و مجزا وجود دارند (20)، اما اکثریت سیسمتهای ترجمۀ ماشینی خود از دو بخش عمده یعنی موتور ترجمه و یک یا چند فرهنگ واژه تشکیل شده اند که طرق عملکرد این بخشها از سیستمی به سیستم دیگر متفاوت است. در همین رابطه چندین روش برای ترجمۀ ماشینی اتخاذ شده است که در سطور زیر به معرفی آنها می پردازیم.

3 – 3 – 1 سیستمهای مستقیم

سیستمهای قدیمی اغلب از روش سیستم مستقیم استفاده می کردند. جملات زبان مبدأ با اندک توجهی به تفاوتهای ترتیب واژه ها به طور مستقیم به جملات زبان مقصد تبدیل می شوند. این روش براساس فرهنگ واژه غنی و تجزیۀ صرفی تنظیم شده است (9). با وجود این ثابت شده است که این روشها ناقص هستند. روشهای جستجوی دوزبانۀ خام اغلب منجر به اشتباهاتی مانند ترجمۀ اشتباه معروف روسی Meterbuem mira «ما جهان را تقاضا می کنیم» به جای «ما صلح می خواهیم» و بسیاری دیگر از اشتباهات می شود. روشهای مشابه که از قواعد ترتیب واژه ها نیز پیروی می کنند اگرچه ممکن است ترتیب اسم و صفت را رعایت کنند تا عبارت فرانسوی Un chat noir «یک گربۀ سیاه» را درست ترجمه نمایند اما زمانی که با عبارت «یک گربۀ خیلی سیاه» روبرو می شوند ترجمۀ نادرست Un trés chat noir را به جای عبارت صحیح Un chat trés noir ارائه می نمایند (3). بنابراین روشهای مستقیم در مواجهه با ابهامات واژگانی و حتی تفاوتهای نسبتاً ساده در نحو با شکست روبرو می شوند.

3 – 3 – 2 سیستمهای غیرمستقیم

در مقابل سیستمهای مستقیم سیستمهای غیرمستقیم قرار دارند که متن زبان مبدأ را با واسطۀ یک نمایش میانجی به متن زبان مقصد تبدیل می کنند. به گفتۀ هارولد سومرز «این ممکن است به عنوان نمایشی از معنای متن باشد یا حتی با ابهام کمتر، نمایشی از ساخت نحوی متن باشد» (سومرز دربیکر، 1998، ص 144). از معروف ترین روشهایی که با سیستم غیرمستقیم کار می کنند روش انتقالی و روش بین زبانی هستند که در سطور زیر به معرفی آنها می پردازیم.

3 – 3 – 2 – 1 روش انتقالی

در این حالت نحو زبان مبدأ، مشابه آنچه به طور سنتی به وسیلۀ زبانشناسان انجام می گرفت؛ تجزیه می شود. سپس درخت نحوی به وجود آمده تبدیل به ساختی می شود که مناسب با زبان مقصد باشد. در نتیجه ترجمه ای در قالب ساخت زبان مقصد تولید می شود. اکثر سیستمهای مبتنی بر انتقال، ترجمه را با کمک نمایش میانجی انجام می دهند اما نکتۀ مهم در اینجا این است که این نمایشها وابسته به زبان هستند یعنی در آنها واژه های نمونۀ زبان مبدأ و مقصد مشاهده می شود. این نمایشهای میانجی همچنین ساخت زبانهای مبدأ و مقصد درگیر در ترجمه را، خواه صوری خواه با عمق بیشتر، منعکس می نمایند. این مشخصه یکی از تفاوتهای عمدۀ روش انتقالی با روش بین زبانی (که در بخش بعدی به معرفی آن می پردازیم) است. بدین ترتیب که سیستمهای بین زبانی سعی در ارائۀ نمایشهای میانجی دارند که مستقل از زبان باشند، چه از نظر واژگان و چه از نظر ساخت (14).

          هم روش مستقیم و هم روش انتقالی در ترجمۀ ماشینی تکیه بر برنامه ریزی جداگانه ای برای هر جفت زبان مربوط که در جهت مشخصی ترجمه می شوند دارند. این مشکل با اضافه شدن جفت زبانهای بیشتری به سرعت حاد می شود. سومرز اشاره دارد که در ترجمه بین یازده زبان رسمی رایج اروپا حدود دو جفت زبان درگیر هستند. مسألۀ دیگر حالت تحت اللفظی بودن ترجمۀ حاصل است. اگرچه روش انتقالی سبک واژه به واژه روش مستقیم را دنبال نمی کند پردازش معنایی اندکی از متن مورد ترجمه انجام می دهد. بنابراین با احتمال زیاد نمی تواند از عهدۀ ترجمۀ صحیح زبان عامیانه و مصطلح برآید (1).

3 – 3 – 2 – 2 روش بین زبانی

اخیراً محققان کوشش کرده اند تا طراحی ارائه نمایند که در آن متون زبان مبدأ به وسیلۀ نوعی نمایش معنایی مستقل از زبان، زیر بنائی و خنثی به زبان مقصد تبدیل می شود (نگاه کنید به آرنولد، 1994). این کار از نظر تئوری تأثیر زبان مبدأ بر متن برونداد (در زبان مقصد) را از بین می برد. سومرز چنین توضیح می دهد :«نمایش بین زبانی نمایش مجردی از معنای متن مبدأ است که تمام و تنها اطلاعات زبانی مورد نیاز برای تولید یک متن مناسب در زبان مقصد را بدون تأثیر پذیرفتن از متن اصلی به دست می آورد. اما در عمل رسیدن به این هدف بسیار دشوار است. حتی عمیق ترین نمایشی که زبانشناسان به آن رسیده اند هنوز نمایشهایی از متن است نه از معنا و به نظر اجتناب ناپذیر می رسد که یک سیستم ترجمه باید براساس مکانیزمی باشد که ساختهای زبانی یک زبان را به ساختهای زبانی زبان دیگر تبدیل نماید» (سومرز دربیکر، 1998 ص. 145). لازم به ذکر است که روش بین زبانی توجه کمی به فقدان دانش جهان واقع که قبلاً به عنوان مانعی بر سر راه ترجمۀ ماشینی با کیفیت بالا تشخیص داده شده بود دارد.

3 – 3 – 3 روش مبتنی بر دانش

کارهای زیادی صورت گرفته تا دانش جهان واقع در فرهنگ واژه ها و اصطلاحنامه های مورد استفاده در ترجمۀ ماشینی گنجانده شود. این کوششها عموماً بر مسائل واژگانی تأکید داشت. برخی از سیستمهای آزمایشی تلاش کرده اند تا دانش جهان را به معنای وسیع تری درآورند. سومرز به یک سیستم مبتنی بر دانش انگلیسی – ژاپنی که اختصاصاً برای ترجمۀ کتابهای کامپیوتر طراحی شده است در این رابطه اشاره می کند. او توضیح می دهد که پژوهشگران یک مدل «هستی شناختی» از مفاهیم، وقایع و عملها و نیز رابطۀ بین آنها ارائه داده اند (3). او در ادامه به حجم زیاد کارها برای به دست آوردن چنین اطلاعاتی، حتی در یک زمینۀ خاص، به عنوان مانع اصلی برای ادامۀ اقتباس و به کارگیری چنین روشی تأکید می کند (1).

3 – 3 – 4 روش مبتنی بر قاعده

 در سالهای 1970 و 1980 توسعه و تحقیق در زمینۀ ترجمۀ ماشینی بر روشهای مبتنی بر قاعده استوار بود. زبانشناسان و دانشمندان علم اطلاعات که از نظریه های زبانشناختی الهام می گرفتند با کمک یکدیگر سیستمهای ترجمۀ ماشینی را که در آنها تقسیم بندی زیر مشهود بود به وجود آوردند : دانشمندان علم اطلاعات قالب کامپیوتری را ارائه می دادند و زبانشناسان این قالب را با دانش زبانی خود پر می کردند. برونداد چنین سیستمهایی به ندرت مؤث
زمینه های فعالیت این گروه جهت ترجمه از انگلیسی به فارسی و بالعکس و ساير زبان ها به شرح ذیل می باشد: انواع متون درسی و دانشگاهی،فنی و مهندسی،مدیریتی و صنعتی،حسابداری،اقتصادی و بازرگاني، پزشکی و دندانپزشکی،حقوقی ، قرارداد های بازرگانی بین المللی ، معاهدات سیاسی ، دادخواست ، صورت جلسات شرکت ها ، پایان نامه ، کاتالوگ محصولات و خدمات ، فرآیند های صنعتی ، تولیدی ، پتروشیمی و صنعت نفت ؛ کتاب ها و مقالات کامپیوتر ، نانوفناوری ، بیوتکنولوژی ، فضانوردی ، روانشناسی ، مدیریت ، ادبیات کلاسیک و مدرن ایران و جهان، انواع بروشور ، کاتالوگ ، دفترچه راهنما ، روزنامه ، مجلات و ...